Ergonomisch en veilig schoonmaken. Hoe doe je dat?
11-04-2023
Vier Europese landen zoeken gezamenlijk naar het antwoord op deze vraag. Naast Nederland, maken ook Estland, Finland en Hongarije onderdeel uit van dit project.
Tijdens het project wordt gekeken naar fysieke, psychosociale en organisatorische stressfactoren om (nog beter) trainings- en begeleidingsmateriaal te maken voor de professionele schoonmaak.
Namens SVS zijn André de Reus, Lydia Huizinga en Frans Tijsse Klasen betrokken bij dit internationale onderzoek. Dit project wordt medegefinancierd door Erasmus+, dit is het EU-subsidieprogramma voor onderwijs, opleiding, jeugd en sport in Europa.
De eerste resultaten zijn binnen en deze delen wij graag met u.
Stressfactoren
93% van de ondervraagde schoonmakers en 97% van de ondervraagde leidinggevenden vindt het werk dat zij doen betekenisvol. Alhoewel de meerderheid aangeeft blij te zijn met hun werk, ondervinden zij ook verschillende stressfactoren:
- 70% van de schoonmakers geeft aan dat hun beroep lichamelijk veel vraagt
- 7% van de schoonmakers geeft aan dat zij helemaal geen lichamelijk klachten hebben bij het werk dat zij verrichten
- 70% van de leidinggevende geeft aan dat hun beroep juist mentaal veel van ze vraagt
- De onderzoeksresultaten wijzen uit dat leidinggevenden vinden dat zij meer invloed hebben over het werk dat zij uitvoeren.
Efficiënt schoonmaken
Om voor schoonmakers betere werkcondities te creëren, is een betere samenwerking met de gebruikers van de schoon te maken ruimte nodig. 70% van de ondervraagden geeft bijvoorbeeld aan dat de hoeveelheid van objecten in een ruimte het efficiënt schoonmaken in de weg staat. Ook het soort materialen dat schoongemaakt moeten worden en de conditie hiervan dragen bij aan het wel of niet efficiënt kunnen schoonmaken.
Werkgevers doen hun best om de veiligheid in de werkruimte van hun medewerkers te verbeteren, maar alleen dit is niet genoeg.
Instructies en begeleiding
Instructies en begeleiding zijn erg belangrijk. Professionele vaardigheden en training spelen een grote rol in het vermogen om de best mogelijke gereedschappen en methodes te kiezen in verschillende situaties.
Een verontrustend resultaat is dat één op de vijf van de ondervraagden geen goede begeleiding of instructie heeft gehad over het gebruik van een schoonmaakgereedschap en hoe deze toegepast dient te worden op een zo meest ergonomische manier. Ook instructies en begeleiding over het veilig gebruik van schoonmaakmachines is bij meer dan de helft niet gegeven.
Wanneer een nieuw gereedschap wordt geïntroduceerd, moet het gebruik hiervan eerst worden geoefend, voordat dit in de dagelijkse werkzaamheden wordt toepast. Dit om vanaf de start van het gebruik een correcte methode te gebruiken.
Werkdruk op het lichaam
Door middel van bewegingssensoren, geplaatst in een T-shirt en broek, is inzicht verkregen in de werkdruk op verschillende delen van het lichaam.
Eén van de conclusies bij dit onderzoek is dat meer druk van de armen gehaald kan worden tijdens het schoonmaken, dit door de kracht van de benen te benutten bij de bewegingen die worden gemaakt.
In het rapport zijn voorbeelden, met foto’s ter verduidelijking, terug te vinden.
Beroepsziekten en -ongevallen
Uit de verzamelde resultaten blijkt dat de meest voorkomende beroepsziekten zijn: pijn in de onderrug, pols, armen en schouders. Ook verergert elk jaar de mentale spanning en stress bij schoonmakers.
Gebaseerd op de beschikbare resultaten, bestaan de meeste beroepsongevallen uit: vallen, verrekkingen, snijwonden door objecten en omvallen tegen objecten.
Alle resultaten
Goed om in gedachten te houden bij het lezen van het rapport is dat er vele factoren van invloed zijn bij de keuze van een bepaalde schoonmaakmethode. Niet al deze factoren zijn onderzocht. Daarnaast verschilt de werkdruk per individu. Bij het hanteren van dezelfde methode is de één meer gevoelig voor het ontwikkelen van een spier- en/of skeletaandoening dan de ander.
In elk deelnemend land is de enquête voor dit onderzoek naar tien organisaties verzonden. Hiervan hebben totaal 267 schoonmakers en 147 leidinggevenden de enquête ingevuld.
Alle resultaten tot nu toe zijn HIER terug te vinden.